Συνέντευξη του Νομάρχη Σερρών κ. Παπαπαναγιώτου Κώστα,

στους μαθητές της Α' τάξης του Γυμνασίου Νέου Σουλίου 

Κύριε Νομάρχη, μιλήστε μας για την οικογένειά σας και για τα παιδικά σας χρόνια.

- Οι γονείς μου κατάγονται από ένα χωριό, της επαρχίας Βισαλτίας του Νομού Σερρών, το Χουμνικό. Ήμασταν τρία αγόρια συνολικά στην οικογένεια. Εγκατασταθήκαμε οικογενειακά στις Σέρρες όταν ήμουν στο Δημοτικό. Έβγαλα λοιπόν το Δημοτικό Σχολείο και το Γυμνάσιο Αρρένων Σερρών. Τότε υπήρχαν δυο Γυμνάσια στις Σέρρες, ένα θηλέων κι ένα αρρένων. Το καθένα απ’ αυτά ήταν εξατάσιο. Μετά τελείωσα τη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης.

Ποια ήταν τα ενδιαφέροντά σας στα παιδικά και εφηβικά σας χρόνια;

- Δυο ήταν τα ενδιαφέροντά μου. Πήγαινα στο Ωδείο και μάθαινα κιθάρα. Ήξερα να παίζω καλά κιθάρα, αν και την εγκατέλειψα. Τα μουσικά όργανα, όπως και όλα τα πράγματα, αν τα εγκαταλείπεις σε εγκαταλείπουν. Η δεύτερη αγαπημένη μου ασχολία ήταν ο αθλητισμός. Τις περισσότερες ελεύθερες ώρες μου, εκτός από το χρόνο που διάβαζα, τις περνούσα στο γήπεδο και συγκεκριμένα ασχολούμουν με το ποδόσφαιρο. Έπαιζα ποδόσφαιρο στην τότε ομάδα «Απόλλων» Σερρών. Ο «Απόλλων» και ο «Ηρακλής» Σερρών ήταν τα τότε μεγάλα ποδοσφαιρικά σωματεία της πόλης των Σερρών από τα οποία προήλθε ο σημερινός «Πανσερραϊκός», όταν συγχωνεύτηκαν το 1963. Συνέχισα να παίζω ποδόσφαιρο και στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αλλά και στη Μικτή ποδοσφαιρική ομάδα του Πανεπιστημίου, όπου έπαιζαν οι καλύτεροι απ’ όλες τις Σχολές. Κάναμε εσωπανεπιστημιακό πρωτάθλημα και αντιμετωπίζαμε ομάδες από άλλες σχολές του Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης, όπως Ιατρική, τη Φιλοσοφική, Βιομηχανική κ.α. Μετά με τη Μικτή ομάδα αγωνιζόμασταν με ομάδες από άλλα Πανεπιστήμια, στο διαπανεπιστημιακό πρωτάθλημα

Πρόκειται να ιδρυθούν στο νομό νέες πανεπιστημιακές σχολές και ποιες; Υπήρξε σχετικό αίτημα του νομού και μελέτη;

- Είναι μια πολύ καλή ερώτηση. Κατ’ αρχήν θα σας πω ότι οι πανεπιστημιακές σχολές είναι ένα δύσκολο θέμα. Ξέρετε πώς στο νομό Σερρών λειτουργούν τα Τ.Ε.Φ.Α.Α. και  τα Τ.Ε.Ι. Έχει υποβάλλει η Νομαρχία ένα αίτημα με μελέτη να ιδρυθεί παράρτημα της Γεωπονικής Σχολής του πανεπιστήμιου  Θεσ/νίκης  στο Νομό Σερρών. Δεν ξέρω αν θα γίνει το αίτημα δεκτό. Εμείς το υποβάλαμε με τη λογική ότι η Γεωπονία είναι μια επιστήμη που έχει σχέση με τον αγρότη και με τη γεωργία. Επειδή ο Νομός είναι κατ’ εξοχήν αγροτικός θα μπορούσαν οι εκπαιδευόμενοι γεωπόνοι να εκπαιδεύονται καλύτερα σ’ ένα νομό αγροτικό όπου θα έχουν και πρακτική εξάσκηση. Δεν είμαι αισιόδοξος πως θα γίνει δεκτό αυτό το αίτημα γιατί η πολιτεία ιδρύει τα Ανώτατα Πανεπιστημιακά ιδρύματα βάσει ενός σχεδιασμού. Ο κάθε νομός είναι λογικό να θέλει να ιδρυθούν μια – δυο πανεπιστημιακές σχολές. Όμως ο κεντρικός σχεδιασμός της πανεπιστημιακής, της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως καταλαβαίνετε, γίνεται από το κράτος και δεν μπορεί το κράτος με βάση τις επιθυμίες του κάθε νομού να ιδρύει πανεπιστημιακές σχολές.

Ποιες μονάδες Χ.Υ.Τ.Α. πρόκειται να λειτουργήσουν σύντομα και πώς θα βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής μας;

- Τα αρχικά Χ.Υ.Τ.Α. σημαίνουν «Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων». Στο νομό Σερρών είχαμε μια καθυστέρηση για την ίδρυση μονάδων Χ.Υ.Τ.Α. Κι επειδή ρωτήσατε «πόσες μονάδες», στον πληθυντικό αριθμό, θα σας πω πως στην αρχή προβλεπόταν τέσσερις διαχειριστικές ενότητες. Ο νομός δηλαδή είχε χωριστεί σε τέσσερα κομμάτια. Σε κάθε ένα θα γινόταν από ένας Χ.Υ.Τ.Α,  όμως αυτό κρίθηκε ασύμφορο και με απόφαση του Υπουργείου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος, η οποία πάρθηκε το Μάρτιο του 2003, θεωρήθηκε μια διαχειριστική ενότητα όλος ο νομός. Όλος ο νομός δηλαδή θα έχει ένα χώρο X.Y.T.A. και ήδη προχώρησαν οι μελέτες, υποβλήθηκαν κατ’ αρχήν στη περιφέρεια. η χώρα μας είναι διαιρεμένη σε δεκατρείς περιφέρειες, η κάθε περιφέρεια περιλαμβάνει κάποιούς νόμους , εμείς υπαγόμαστε στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας που περιλαμβάνει επτά νομούς (Σερρών, Κιλκίς, Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Ημαθίας, Πέλλας και Πιερίας). Κάνει λοιπόν μια εισήγηση για την δημιουργία Χ.Υ.Τ.Α. το νομαρχιακό συμβούλιο και η Νομαρχία  και την παίρνει ο Περιφερειάρχης της Περιφέρειας. Πάρθηκε λοιπόν απόφαση από τον Περιφερειάρχη, πέρασε από το Υπουργείο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος και τώρα εκκρεμεί η έγκρισή της στην αρμόδια επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορεί να διερωτηθείτε γιατί να γίνεται όλη αυτή η διαδικασία, τόσες λεπτομέρειες, μελέτες, όργανα; Γίνεται για δύο λόγος. Πρώτα γιατί οι Χ.Υ.Τ.Α. για να γίνουν, για να κατασκευαστούν χρειάζονται πάρα πολλά χρήματα. Και τα χρήματα αυτά τα δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω των προγραμμάτων πλαισίων στήριξης. Θα έχετε ακούσει ότι βρισκόμαστε στο τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης κι επειδή δεν είχε η Νομαρχία λεφτά, ούτε υπήρχε δυνατότητα να δοθούν από το κράτος, θέλαμε να μπούμε στο τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και ιδιαίτερα σ’ ένα πρόγραμμα που λέγεται «Ταμείο Συνοχής». Προλάβαμε και μπήκαμε στο Ταμείο Συνοχής κι εκκρεμεί η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία προσφέρει τα χρήματα και πρέπει να τα ελέγξει όλα. Πιστεύω πως μέσα στο 2004 θα ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες κι αν όλα πάνε καλά, αν εγκριθούν οι μελέτες, οι χώροι και διάφορα άλλα που εξετάζουν οι επιτροπές αυτές, πιστεύουμε ότι μέσα στο 2004 θα γίνει η συμβασιοποίηση, δηλαδή θα γίνει δημοπρασία και κάποιος εργολάβος θα αναλάβει να κατασκευάσει το έργο και θα γίνει σύμβαση μ’ αυτόν ν’ αρχίσει την κατασκευή.

Είναι ικανοποιητικοί οι ρυθμοί με τους οποίους προωθούνται οι αναδασμοί στο νομό μας;

- Ξέρετε τι είναι αναδασμοί; Ωραία. Ένας αγρότης που έχει για παράδειγμα σαράντα στρέμματα σε δέκα διαφορετικά μέρη, τα παίρνουμε όλα και του τα δίνουμε σ’ ένα μέρος. Δηλαδή και τα σαράντα να είναι σ’ ένα κομμάτι. Έτσι ο αγρότης ελέγχει όλες τις παραγωγές του που είναι κοντά η μια στην άλλη(στάρι, τριφύλλι, καπνό, ανάλογα με τις καλλιέργειες της περιοχής.) Αλλιώς χάνει χρόνο κι έχει κόστος και η παραγωγή. Γιατί όσο τρέχεις τότε αυξάνει και το κοστολόγιο της παραγωγής. Οι αναδασμοί θα έλεγα ότι δεν έχουν τα τελευταία χρόνια τον ικανοποιητικό ρυθμό που θα έπρεπε να’ χουν. Προσπαθούμε να δώσουμε μια ώθηση αλλά σκοντάφτουμε σε πολλά εμπόδια. Ένα απ’ αυτά είναι η έλλειψη χρημάτων. Για να γίνει ένας αναδασμός χρειάζονται μελέτες, χρειάζονται αρμόδιοι τοπογράφοι κυρίως αλλά και γεωπόνοι για ν’ αξιολογήσουν όλα τα χωράφια. Γιατί όλα τα χωράφια δεν είναι της ίδιας αποδοτικότητας, της ίδιας αξίας. Αν λοιπόν δώσουν σε κάποιον καλύτερο κομμάτι απ’ αυτά που είχε, θα πάρει μικρότερη έκταση, αλλιώς θα πάρει μεγαλύτερη. Αυτά όλα για να γίνουν χρειάζονται δαπανηρές μελέτες. Οι αναδασμοί σκοντάφτουν και στο γεγονός ότι επειδή υπάρχει και η έννοια του κέρδους, όταν γίνεται ένας διαγωνισμός για να κάνουμε μελέτες, αρχίζουν τις ενστάσεις αυτοί που δεν πήραν τη μελέτη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καθυστερούν και να μην προχωρούν με ικανοποιητικό ρυθμό οι αναδασμοί.

Με πρωτοβουλία της Νομαρχίας έχουν καθαριστεί τρεις χείμαρροι στο νομό. Κινδυνεύουν άμεσα κάποιες περιοχές από πλημμύρες κατά τη διάρκεια ισχυρών βροχοπτώσεων;

- Οι χείμαρροι και τα ποτάμια του νομού Σερρών με μεγαλύτερο ποταμό το Στρυμόνα έχουν διαιρεθεί. Αλλά είναι της αρμοδιότητας της Νομαρχίας κι άλλα είναι της Περιφέρειας. Η Περιφέρεια είναι το ίδιο κράτος αποκεντρωμένο. Οι τρεις χείμαρροι που αναφέρατε είναι της αρμοδιότητας της Νομαρχίας κι έχουν καθαριστεί. Κι απ’ αυτό το λόγο μειώθηκε, προσέξτε δεν εξέλιπε, ο κίνδυνος να πάθουμε πλημμύρες σε έντονα  καιρικά φαινόμενα. Όμως υπάρχουν τα μεγάλα ποτάμια, όπως ο ποταμός Στρυμόνας και η Μπέλιτσα τα οποία είναι αρμοδιότητα της Περιφέρειας. Παρά τις παραστάσεις μας, για λόγους τους οποίους δεν μπορώ να σας εξηγήσω τώρα, η Περιφέρεια δεν προχώρησε σε καθαρισμό της Μπέλιτσας. Επειδή είναι ένας κεντρικός αγωγός υδάτων μπορεί να πλημμυρίσει, παρά το ότι έχουν καθαριστεί οι τρεις χείμαρροι που εκβάλλουν σ’ αυτή. Ο κίνδυνος υπάρχει σε έντονα καιρικά φαινόμενα όπως οι βροχοπτώσεις και οι χιονοπτώσεις, ιδιαίτερα όταν λιώνουν τα χιόνια. Ο καθαρισμός των τριών χειμάρρων που έγινε από τη Νομαρχία, βελτίωσε τα πράγματα και μειώθηκε ο κίνδυνος, αλλά δεν εξέλιπε. Υπάρχει και το μεγάλο πρόβλημα, να καθαρίσει ο ίδιος ο ποταμός Στρυμόνας μέσα στον οποίο εκβάλλουν όλοι οι χείμαρροι και η Μπέλιτσα και ο Αγγίτης. Το καθάρισμα του Στρυμόνα και της Κερκίνης είναι ένα μεγάλο θέμα, χρειάζονται πάρα πολλά χρήματα, τα οποία δεν διαθέτει η σημερινή κυβέρνηση και δεν ξέρω αν καμιά ελληνική κυβέρνηση θα τα διαθέτει. Η κυβέρνηση προτιμά να αποζημιώσει κάποιους αγρότες που θα πλημμυρίσουν τα χωράφια τους, παρά να εμπλακεί σε μια διαδικασία καθαρισμού του Στρυμόνα και της Κερκίνης. Χρειάζονται χρήματα όχι μόνο για τον καθαρισμό, αλλά και για τις  μελέτες που θα γίνουν πρώτα. Ο Στρυμόνας κατεβάζει συνεχώς στη λίμνη φερτές ύλες (λάσπες, δέντρα, πέτρες) που κατακάθονται στο βυθό κι έτσι μειώνεται συνεχώς η στάθμη της λίμνης. Πρέπει να γίνουν πρώτα η μελέτες για να μην βλάψουν το οικοσύστημα  οι μπουλντόζες που θα χρησιμοποιηθούν εκεί. Αυτό είναι δύσκολο και δαπανηρό γι’ αυτό δεν το αναλαμβάνει κανείς. Κάποτε πρέπει να το επιχειρήσουν γιατί στα πενήντα χρόνια που δημιουργήθηκε η τεχνητή λίμνη δεν καθαρίστηκε ποτέ. Σε πενήντα χρόνια θα αναγκαστούν να το κάνουν.

Ποια είναι τα σχέδια της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης για την αξιοποίηση του Λαϊλιά και άλλων τουριστικών θέρετρων;

- Η αξιοποίηση των τουριστικών θέρετρων που διαθέτει ο νόμος και τα οποία είναι παρά πολλά είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα. Ο νομός έχει πολλά θέρετρα εκτός από Λαϊλιά, όπως τη λίμνη Κερκίνη, το σπήλαιο της Αλιστράτης, έχει δέκα περίπου μοναστήρια που αφορούν το θρησκευτικό τουρισμό, το φαράγγι του ποταμού Αγγίτη που είναι θαυμάσιο φαράγγι και δεν ξέρω αν πήγατε ποτέ να το δείτε. Η αξιοποίηση του φαραγγιού έχει ενταχθεί ήδη σε ένα πρόγραμμα και προχωρούν οι μελέτες. Προς το μοναστήρι του Τιμίου Πρόδρομου φέτος ανακατασκευάστηκε ο δρόμος όλος. Υπάρχουν μελέτες και προγράμματα για την αξιοποίηση όλων των τουριστικών περιοχών και γίνονται πολλές προσπάθειες. Δεν ξέρω αν είδατε δυο εκπομπές στην ΕΤ3 στις οποίες προβάλουμε τα αξιοθέατα του νομού για να προσελκύσουμε τουρίστες. Αν πάτε στη Θεσσαλονίκη αυτές τις μέρες, στις στάσεις των λεωφορείων υπάρχουν οι φωτεινές πινακίδες που αναβοσβήνουν, είναι κυλιόμενες και διαφημίζουν τουριστικού ενδιαφέροντος περιοχές του νομού Σερρών. Όσον αφορά το Λαϊλιά απ’ όπου ξεκίνησε η ερώτησή σας, θα σας πω ότι το πρόβλημα μας δεν είναι να έχουμε τουρισμό τους τρεις-τέσσερις μήνες που έχει χιόνι εκεί, αλλά να δημιουργήσουμε τουρισμό δώδεκα μήνες το χρόνο. Γιατί εδώ στο Νομό Σερρών δεν έχουμε θάλασσα και πρέπει να αξιοποιήσουμε τα άλλα τουριστικά προϊόντα  που διαθέτουμε. Ένα απ’ αυτά είναι και ο Λαϊλιάς που πρέπει ν’ αξιοποιηθεί με ορίζοντα ετήσιο. Ήδη σε διάφορα προγράμματα έχουν μπει  τρεις-τέσσερις ξενοδοχειακές μονάδες, γιατί όποιος έρχεται στο Λαϊλιά από το νομό, από την Ελλάδα γενικά ή και από άλλο κράτος θέλει να εξασφαλίσει την διαμονή του μ’ ένα καλό ξενοδοχείο. Γι’ αυτό πρέπει να δημιουργηθούν ξενοδοχειακές μονάδες ή ξενοδοχειακά καταλύματα όπως τα λέμε τώρα στη γλώσσα των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής  Ένωσης. Ήδη έχουν δρομολογηθεί τρία-τέσσερα ξενοδοχειακά συγκροτήματα στο Λαϊλιά. Έχει δημοπρατηθεί η κατασκευή δρόμων, γιατί παντού χρειάζονται καλοί δρόμοι, πόσο μάλλον για να πάει κανείς σ’ ένα θέρετρο. Έχει δρομολογηθεί η κατασκευή οδικού δικτύου μεταξύ Βροντούς, Αχλαδοχωρίου και Ορεινής. Θα είναι ένα δίκτυο μέσα στο δάσος και υπάρχει πρόσβαση και με αυτοκίνητα, ώστε ν’ απολαύσουν το δάσος του Λαϊλιά, που έχει πλούσια πανίδα και χλωρίδα και είναι από τα ομορφότερα της χώρας μας.

Πληροφορηθήκαμε πως στα πλαίσια της αξιοποίησης της λίμνης Κερκίνης θα χρησιμοποιηθούν μεγάλα πλωτά σκάφη για περιήγηση των εκδρομέων. Μήπως αυτά θα απειλήσουν την εύθραυστη ισορροπία του υδροβιότοπου; Ήδη έχουν εκδηλωθεί αντιδράσεις από τους κατοίκους και τους οικολόγους.

- Αυτά σε ερώτηση συμμαθητή σου ήδη τα απήντησα. Σήμερα υπάρχουν καΐκια μικρά, ένα ή δύο από την Κερκίνη, ένα από το Μανδράκι. Εγώ και πριν εκλεγώ Νομάρχης μπήκα πολλές φορές στη λίμνη με το καΐκι κάποιου Μιχάλη Καπαλίδη, ένα ωραίο καΐκι που έχει ως αφετηρία την προβλήτα του Μανδρακίου. Για να χρησιμοποιηθούν μεγάλα πλωτά σκάφη, η λίμνη πρέπει να έχει βάθος. Πρέπει να ξέρετε ότι η λίμνη τώρα αρχίζει και γεμίζει και το ανώτατο βάθος της σημειώνεται ως τα τέλη Μαρτίου. Από το Δεκέμβριο λοιπόν περίπου, μέχρι τα τέλη Μαρτίου μπορούν να πλεύσουν όχι μεγάλα σκάφη, αλλά πλοιάρια, καΐκια όπως αυτά που κυκλοφορούν. Μετά το Μάρτη και ιδίως μέχρι τα τέλη Μαΐου και αυτά τα μικρά σκάφη δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν γιατί πιάνει η προπέλα στο βυθό, γιατί η στάθμη του νερού μειώνεται. Αυτό γίνεται γιατί το νερό αρδεύεται για τα χωράφια των αγροτών. Επομένως το νερό μαζεύεται σκόπιμα, κλείνει το φράγμα για να έχει ένα ανώτατο ύψος και έπειτα από τις 30 Μαρτίου κι όταν αργότερα οι αγρότες ποτίζουν τις παραγωγές τους, τότε μειώνεται το νερό, γιατί ξοδεύουν περισσότερό νερό από όσο φέρνει ο Στρυμόνας. Είναι επόμενο η στάθμη του νερού να μειώνεται. Όταν από τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο σταματούν να ποτίζουν τα χωράφια τους, είτε γιατί δεν έχουν παραγωγές, είτε γιατί ποτίζονται από τις βροχές, τότε τα νερά αρχίζουν να μαζεύονται. Έτσι μπορούν να κυκλοφορήσουν τα καΐκια, σε καμιά περίπτωση όμως μεγάλα πλωτά. Αν ποτέ καθαριστεί η λίμνη θα μπορέσουν να κυκλοφορήσουν όχι μεγάλα, αλλά μεγαλύτερα πλωτά από τα καΐκια.

Σε ποίους τομείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αφαιρούνται αυτή την περίοδο αρμοδιότητες που είχαν αποδοθεί παλαιότερα;

- To Σύνταγμα, που είναι οι νόμοι του κράτους, επέτρεπε μέχρι το 2001 απεριόριστους βαθμούς τοπικής αυτοδιοίκησης. Έχουμε τοπική  αυτοδιοίκηση  πρώτου βαθμού, που είναι οι δήμοι και οι κοινότητες (έχουμε άλλους 22 δήμους στο Νομό). Ο δεύτερος βαθμός αυτοδιοίκησης  είναι η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση, η οποία ως αυτοδιοίκηση ιδρύθηκε με δύο νόμους του 1994. Μέχρι τότε ο νομάρχης διοριζόταν από το κράτος και κάθε κυβέρνηση διόριζε κάποια από τα δικά της στελέχη νομάρχες. Με τους δύο νόμους του 1994, έγινε η αιρετή νομαρχιακή αυτοδιοίκηση. Αυτοί οι δύο νόμοι έδιναν και διάφορες αρμοδιότητες στο Νομάρχη και στο Νομαρχιακό Συμβούλιο. Μπορείτε να φανταστείτε ότι στο νομό του ο Νομάρχης ήταν ένας μικρός Πρωθυπουργός και το Νομαρχιακό Συμβούλιο μια μικρή Βουλή με την πλειοψηφία και τη μειοψηφία της όπου παίρνονταν αποφάσεις. Σιγά-σιγά όμως από το 1994 μέχρι σήμερα πολλές αρμοδιότητες αφαιρέθηκαν από το Νομάρχη και πήγαν στον Περιφερειάρχη, ο οποίος διορίζεται όπως διοριζόταν παλιά ο Νομάρχης, πριν το 1994. Σήμερα γίνεται μεγάλη συζήτηση, γιατί αναθεωρήθηκε το Σύνταγμα σε ορισμένες διατάξεις του 2001 και υπάρχει διάταξη του άρθρου 102 του Συντάγματος η οποία περιορίζει τους βαθμούς τοπικής αυτοδιοίκησης σε δύο, ενώ παλιότερα τους άφηνε ελεύθερα.

Μπορούσε να κάνει το κράτος και τρεις και τέσσερις βαθμούς. Μπορούσε να πει για παράδειγμα πρώτος βαθμός οι Δήμοι, δεύτερος η Νομαρχία, τρίτος η Περιφέρεια και τέταρτος αν θέλετε η Κυβέρνηση. Σήμερα περιόρισε το Σύνταγμα τους βαθμούς σε δύο, χωρίς όμως να ονομαστούν. Άφησαν δηλαδή σε ένα κοινό νόμο ποιος βαθμός θα είναι πρώτος ή δεύτερος. Επειδή αδιαμφισβήτητα πρώτος βαθμός είναι οι κοινότητες, το θέμα που γεννιέται είναι ποιος θα είναι ο δεύτερος βαθμός, πράγμα που δημιουργεί μεγάλη διαφορά απόψεων μεταξύ των μεγάλων κομμάτων της χώρας μας. Ένα κόμμα θέλει να είναι ο δεύτερος βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης η Νομαρχία και να αποδοθούν στην Νομαρχία όλες οι αρμοδιότητες που αφαιρέθηκαν και πήγαν στον Περιφερειάρχη ο οποίος απλώς να είναι ο γενικός συντονιστής και να ελέγχει τη νομιμότητα των αποφάσεων. Το άλλο κόμμα θέλει ο δεύτερος βαθμός να είναι η Περιφέρεια και να διατηρηθεί ο Νομάρχης ο αιρετός. Σ’ αυτή την περίπτωση, αν δεύτερος βαθμός γίνει η Περιφέρεια, θα αφαιρεθούν από τον Νομάρχη και αυτές οι αρμοδιότητες που έχει. Τότε θα με ρωτήσετε τι ρόλο θα έχει; Θα είναι σαν τον Διευθυντή μιας μεγάλης υπηρεσίας στην οποία θα υπάγονται όλες οι υπηρεσίες του Νομού. Σήμερα οι αρμοδιότητες που έχουν αφαιρεθεί είναι οι αρμοδιότητες της εκπαίδευσης, οι οποίες υπάγονται  πλέον απευθείας στο Υπουργείο. Οι Νομαρχίες μόνο δημοπρατούν τα αυτοκίνητα που θα μεταφέρουν τους μαθητές και τα πληρώνουν με λεφτά που στέλνει φυσικά το κράτος. Δεν υπάγονται οι Εφορείες, ο Στρατός, η Χωροφυλακή, τα Νοσοκομεία και όλα γενικά τα ιδρύματα που έχουν σχέση με τη δημόσια υγεία, τα Δασαρχεία, οι Δ.Ε.Κ.Ε. (μεγάλες υπηρεσίες τεχνικών υπηρεσιών).

Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση διοργανώνει και ενισχύει χρηματικά κάποιες εκδηλώσεις στο Νομό μας;

- Ναι. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση έχει ορισμένους οικονομικούς πόρους. Δεν έχει δικά της έσοδα, αλλά περιμένει από το κράτος να της παρέχει χρήματα για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις αρμοδιότητες που έχει και να κάνει ένα έργο στο Νομό. Όλες οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, δηλαδή όλες οι Νομαρχίες της Ελλάδας, είναι συνασπισμένες σε μία εθνική ομοσπονδία, που λέγεται Ένωση Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδος, η Ε.Ν.Α.Ε. Είχαμε μάλιστα συνέδριο την περασμένη Παρασκευή και Σάββατο στην Βέροια, γιατί έχουμε αποφασίσει να μην γίνονται  τα  συνέδρια της Ε.Ν.Α.Ε. μόνο στην Αθήνα, που είναι η έδρα  της Ε.Ν.Α.Ε., αλλά και στις πρωτεύουσες των άλλων νομών. Τώρα ήταν η σειρά του νομού Ημαθίας και της Βέροιας. Πάγιο αίτημα μας είναι οι πόροι, αυτά που δίνουν για να γίνονται τα έργα που έχουμε και να μπορούμε να ανταποκριθούμε στις δραστηριότητες που θέλει και πρέπει να ολοκληρώσει η κάθε Νομαρχία, είναι θεσμοθετηθούν αυτοί οι πόροι. Τι εννοούμε μ’ αυτό; Εννοούμε να μπουν κριτήρια σε κάθε νομό και να λέει το κράτος ότι στον ένα νομό θα δώσω τόσα λεφτά, στον άλλο τόσα κ.ο.κ. Να ξέρουμε εκ των προτέρων δηλαδή τι λεφτά θα παίρνουμε το χρόνο ως Νομαρχία από το κράτος αφού δεν έχουμε δικά μας  έσοδα, όπως η Δημαρχία για παράδειγμα που μπορεί ν’ αυξήσει τα τέλη καθαριότητας.

Εμείς  δεν έχουμε αυτή την δυνατότητα. Και όταν λέμε να μπουν κριτήρια στους  πόρους  που μας δίνει το κράτος ζητάμε αντικειμενικά κριτήρια. Για παράδειγμα ένας  νόμος που έχει διακόσες χιλιάδες πληθυσμό όπως ο Νομός Σερρών, να πάρει επιδότηση, ανάλογα με τον πληθυσμό του, τετραπλάσια από ένα νόμο που έχει 50.000 κατοίκους. Να μπουν δηλαδή κριτήρια πληθυσμιακά, κριτήρια έκτασης και να ξέρει ο κάθε νομάρχης να κάνει τον προϋπολογισμό του βάση των θεσμοθετημένων, με νόμο, πόρων τους οποίους θα πάρει με συγκεκριμένα αντικειμενικά κριτήρια. Τώρα συμβαίνει το εξής, κι αν δεν θεσμοθετηθεί θα συμβαίνει και στο μέλλον το ίδιο ο οποίος νομάρχης έχει πολλή πειθώ και πείθει την κεντρική εξουσία να πάρει χρήματα, παίρνει. Στην αντίθετη περίπτωση, αν δεν είναι πολύ αρεστός, δεν παίρνει. Αυτό υποχρεώνει τον κάθε νομάρχη να παρακαλά κάθε πρωθυπουργό ή υπουργό εθνικής οικονομίας, να πάρει κάποια χρήματα για να εκπληρώσει κάποιες δραστηριότητες. Αυτό είναι σωστό και πρέπει να εκλείψει. Νομίζω πως με την πίεση που ασκούμε ως Ε.Ν.Α.Ε θα το πετύχουμε και αυτό. Από τα λεφτά που παίρνουμε, προβλέπεται ένα κομμάτι αυτών να δοθεί για τις πολιτιστικές δραστηριότητες του νόμου. Το κομμάτι αυτό δεν το προσδιορίζει ο νόμος, μπορεί να προσδιοριστεί μόνο με απόφαση του νομάρχη, η οποία επικυρώνεται από το νομαρχιακό σύμβουλο. Τι πρέπει να γίνεται; Αν για παράδειγμα εγώ θέλω να γίνω αρεστός σε όλους εσάς οι οποίοι είστε πρόεδροι  και προεδρίνες σωματείων, μπορώ να βάλω, επειδή διαθέτω την πλειοψηφία στο νομαρχιακό σύμβουλο, να περάσω ένα ποσό για να γίνω αρεστός. Γιατί με ξένα λεφτά εύκολα γίνεσαι καλός.

Όμως επειδή υπάρχουν πολλές πιεστικές ανάγκες στο νόμο και τα χρήματα δεν μας φτάνουν, γιατί είναι πολύ περιορισμένα, με το σταγονόμετρο. Πρέπει να επισκευάσουμε για παράδειγμα το οδικό δίκτυο. Άλλοι δρόμοι είναι της αρμοδιότητας των δημάρχων, αυτοί που είναι μέσα στους οικισμούς, άλλοι είναι της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, οι επαρχιακοί δρόμοι που συνδέουν το νόμο και άλλοι είναι του κράτους, όπως η εθνική οδός Σερρών-Θεσσαλονίκης. Εμείς έχουμε τους περιφερειακούς δρόμους που συνδέουν τους οικισμούς μεταξύ τους. Αυτό τι περιφερειακό δίκτυο, κατά τη γνώμη μου, βρίσκεται σε πολύ άσχημη κατάσταση και πρέπει να επισκευαστεί, να διαγραμμιστεί, να μπουν πινακίδες. Ακόμα και το κτίριο της νομαρχίας, πριν επισκευασθεί το καλοκαίρι ήταν ετοιμόρροπο και έσταζε σε κάθε βροχή η οροφή. Έπρεπε λοιπόν να κάνουμε επιλογή από τα λίγα χρήματα που έχουμε τι θα προτιμήσουμε να κάνουμε την ενίσχυση των σωματίων και των πολιτιστικών εκδηλώσεων ή την επισκευή των κτιρίων, των δρόμων, των γεφυρών που είναι αρμοδιότητα δική μας για να μην γίνονται ατυχήματα. Διαλέξαμε ένα μέσο δρόμο, διότι είναι πάντα ο καλύτερος «παν μέτρον άριστον». Το μάθατε στο σχολείο;  

Ρίξαμε λοιπόν το βάρος αλλού, όμως δεν ήταν σωστό ν’ αφήσουμε και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις του νομού, τις κυριότερες τουλάχιστον, αυτές που προβάλουν τον νομό. Αυτές με περικομμένα κονδύλια σε σχέση με άλλες χρονιές, λόγω των έργων, τις ενισχύουμε. Όπως τα Αναστενάρια, που προβάλλουν το νομό, το έθιμο της γυναικοκρατίας, που γίνεται σε δυο-τρία χωριά εδώ, το φεστιβάλ της Αμφίπολης, τα Γεφυρουδιανά. Αυτές τις εκδηλώσεις προσπαθούμε να τις ενισχύσουμε μέσα στο πλαίσιο των οικονομικών δυνατοτήτων που έχουμε. Είναι αυτονόητο, πως ο κάθε Νομάρχης θα ήθελε να έχει οικονομική ευχέρεια και να μην αφήνει παραπονεμένο κανένα. Είμαστε όμως υποχρεωμένοι να κάνουμε κάποιες περικοπές σε’ όσα ζητάνε οι σύλλογοι και τα σωματεία. Υπάρχει εδώ και το λεγόμενο πολιτικό κόστος, δηλαδή η ιδιότητα να γίνεσαι δυσάρεστος. Πρέπει όμως να αξιολογείς και να ιεραρχείς τις ανάγκες. Βέβαια, πρέπει να ξέρετε παιδιά, ότι κανείς δεν είναι τέλειος και αλάνθαστος, όλοι μας κάνουμε λάθη και καλύτερος είναι όποιος κάνει τα λιγότερα. Εμείς προσπαθούμε να κάνουμε τα λιγότερα.

Εκτός από τις προγραμματισμένες ερωτήσεις έχετε να κάνετε άλλη ερώτηση;

Πόσες χιλιάδες ευρώ σπαταλούνται κάθε χρόνο για επισκευές δρόμων κι άλλα τέτοια έργα;

- Δεν θα λέγαμε «σπαταλούνται» θα το λέγαμε «χρησιμοποιούνται». Να  σας πω σε ευρώ ή δραχμές; Καταλαβαίνετε και στα δύο; Το κύριο έσοδο της  Νομαρχίας είναι τα λεφτά που μας δίνει το κράτος. Φέτος (2003) το κράτος μας έδωσε 2δις και 10 εκατομμύρια δραχμές για όλες τις ανάγκες μας. Αν αυτά τα λεφτά τα  χησιμοποιούσαμε όλα θα ήμασταν ευτυχείς. Αλλά απ’ αυτά το 1δις και 307 εκατομμύρια, τα 3/5 των χρημάτων, είμαστε υποχρεωμένοι απο το νόμο να τα δώσουμε σε προνοιακά επιδόματα του νομού. Υπάρχουν δηλαδή κάποιοι αναξιοπαθούντες συμπολίτες μας, που κρίνονται δικαιούχοι προνοιακού επιδόματος, παίρνουν δηλαδή απ’ το κράτος ένα επίδομα. Τους δικαιούχους του προνοιακού επιδόματος τους καθορίζει το κράτος. Μας έμειναν λοιπόν για το 2003, 700 εκατομμύρια δραχμές, να κάνουμε τις άλλες δουλειές. Απ’ αυτά περίπου τα μισά είναι λειτουργικές ανελαστικές δαπάνες. Ξέρετε τι σημαίνει ανελαστικές; Λειτουργικές δαπάνες που δεν επιδέχονται μείωση, περιορισμό. Τέτοιες είναι το ρεύμα. Αυτή τι στιγμή που μιλάμε δεν μπορούμε να σβήσουμε το φως και να μιλήσουμε στα σκοτεινά για να περιορίσουμε τη δαπάνη. Είναι το νερό, τα γραφικά, τα τηλέφωνα, που χρησιμοποιούμε ως υπηρεσία. Οι ανελαστικές δαπάνες είναι γύρω στα 300 εκατομμύρια δραχμές το χρόνο. Μας μένουν 400 εκατομμύρια όλα κι όλα να κάνουμε τις άλλες δουλειές. Απ’ αυτά κάνουμε τον προγραμματισμό που είπαμε  προηγουμένως (δρόμους, γέφυρες, κτίρια, σωματεία). Χορεύουμε λοιπόν σαν Αναστενάρηδες, στη γιορτή του Αγίου Κων/νου και της Αγίας Ελένης σ’ αναμμένα κάρβουνα.

Ο  Χ.Υ.Τ.Α. στο νομό Σερρών πού πρόκειται να γίνει;

- Ο Χ.Υ.Τ.Α. πρέπει να ξέρετε ότι είναι ένα έργο αναγκαίο και απαραίτητο για πολλούς λόγους. Εσείς στο Νέο Σούλι πού τα πετάτε; Στους κάδους; Οι κάδοι πρέπει να αδειάζουν. Σήμερα λοιπόν σε κάθε χωριό σχεδόν υπάρχει μια χωματερή. Πρέπει αυτές να περιοριστούν και κάθε Δήμος πλέον να έχει μια χωματερή και όχι περισσότερες γιατί είναι βλαβερές για τη δημόσια υγεία, για τη χλωρίδα και πανίδα. Υπάρχει και κίνδυνος πυρκαγιών το καλοκαίρι από τις χωματερές. Πρέπει λοιπόν να γίνουν Χ.Υ.Τ.Α. σύμφωνα και με τις οδηγίες (νόμους) της Ε.Ο.Κ., σ’ όλους τους νομούς, ώστε να μην μας επιβάλλουν πρόστιμα, εφόσον μας δίνουν  και χρήματα. Σε ποιο χώρο λοιπόν πρέπει να γίνει; Καταρχήν δεν μπορεί να γίνει στον κάμπο, σε καλλιεργημένα χωράφια, αλλά σε ορεινή περιοχή, της οποίας θα ελεγχθεί η διαπερατότητα του εδάφους μετά από μελέτες επιστημόνων. Εκτός απ’ αυτό κατασκευάζονται με ειδικές μεμβράνες που τοποθετούνται από κάτω, για να μην περνάνε τα υγρά της σήψης και να μολύνουν τα νερά. Πέραν τούτου το έδαφος δεν πρέπει να έχει απορροφητικότητα, αλλά να έχει αδιαπερατότητα. Υπάρχει και σύστημα ελέγχου που αν μια μεμβράνη σπάσει, διαραγεί να μπορεί ν’ αντικαθίσταται η ζημιά.

Πρέπει επίσης να ξέρετε πως η πόλη των Σερρών βγάζει πολύ περισσότερα σκουπίδια απ’ όλα τα άλλα χωριά του νομού, αφού ο μισός πληθυσμός του νομού ζει σ’ αυτήν. Ο Χ.Υ.Τ.Α. λοιπόν πρέπει να γίνει σε μια περιοχή κοντά στην πόλη των Σερρών. Δεν θα είχε νόημα αν γινόταν π.χ στο Παγγαίο η στον Λαϊλιά η στο Μπέλες. Ψάχνουμε ένα χώρο γύρω από την πόλη και για τις απομακρυσμένες περιοχές κάνουμε σταθμούς μεταφόρτωσης. Δηλ. ενδιάμεσοι σταθμοί όπου θα γίνεται η συμπίεση και η συσκευασία των σκουπιδιών με κατάλληλα μηχανήματα και θα έρχονται εδώ να θάβονται. Πού πρέπει να γίνει. Υπήρξε μεγάλος προβληματισμός γι’ αυτό η προηγούμενη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση δεν αποφάσισε. Εμείς καταλήξαμε και επιλέξαμε ένα χώρο που είναι τέσσερα χιλιόμετρα έξω από το Παλαιόκαστρο.

Αυτός ο χώρος κρίθηκε απ’ όλους τους επιστήμονες πολύ κατάλληλος, έχει όλες τις προϋποθέσεις. Οι κάτοικοι των χωριών, που βρίσκονται κάπως κοντά, έχουν λαθεμένη εντύπωση ότι ο Χ.Υ.Τ.Α. θα τους κάνει κακό. Ο Χ.Υ.Τ.Α. βέβαια δεν θα βλάψει την υγεία τους αντιθέτως μόνο η χωματερή που έχει το Παλαιόκαστρο τους κάνει μεγαλύτερη ζημιά. Στην Ελλάδα όμως για να περάσει ένα μέτρο χρειάζεται πολύς καιρός να το συνηθίσουμε. Ο νόμος βέβαια λέει πως πρέπει να υπάρχει κοινωνική συναίνεση της περιοχής που θα γίνει ο Χ.Υ.Τ.Α. Κοινωνική συναίνεση όμως δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να ρωτάμε ένα-ένα κάτοικο αν συμφωνεί. Σημαίνει ότι αποφασίζουν τα δημοτικά συμβούλια στο χώρο όπου θα εγκατασταθεί ο Χ.ΥΤ.Α. Εμείς έχουμε απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Σκοτούσας, όπου υπάγεται το Παλιόκαστρο, αλλά αυτοί τα έβαλαν τώρα και με τον Δήμαρχο.

Γενικά στην Ελλάδα δυσανασχετούμε να δεχτούμε κάτι το νέο, το προοδευτικό, γιατί φαίνεται πως στην αντίληψή μας, μολονότι μερικοί από εμάς αυτοπροσδιορίζονται «προοδευτικοί», δεν είμαστε τίποτα απ’ όλα αυτά. Θα περάσουν πολλά χρόνια ώστε να προαχθούμε πνευματικά. Γιατί υλικά προαχθήκαμε. Στη νοοτροπία πρέπει ν’ αλλάξουμε. Γι’ αυτό το σχολείο σ’ εσάς τους αυριανούς πολίτες παίζει πολύ μεγάλο ρόλο. Εγώ με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να σας πω ότι η μάθηση είναι δύναμη. Η γνώση είναι δύναμη. Όσο πιο πολλές γνώσεις αποκτήσει καθένας από σας τόσο πιο δυνατός θα αισθάνεται και θα είναι στην κοινωνία. Για μένα ο μόνος τρόπος ν’ αποκτήσετε γνώσεις είναι να ακούτε και να σέβεστε τους δασκάλους σας. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να μεταδοθεί η γνώση. Είναι αυτονόητο, αλλά αυτό το αυτονόητο το ξεχνούμε πολλές φορές. Θα σας πω, χωρίς να θεωρηθεί αυτοπροβολή, πως ήμουν ο πρώτος μαθητής πάντα, μακράν τον πρώτου και πρώτος στην Νομική μαζί με τον Παπαθεμελή. Τον έχετε ακουστά; Ωραία! Θυμάμαι με πολλή αγάπη και σεβασμό και τους δασκάλους μου στο Δημοτικό, που δεν ζουν σήμερα, και τους καθηγητές μου στο Γυμνάσιο, οι οποίοι άλλοι ζουν κι άλλοι δεν ζουν. Μέσα από την απόκτηση γνώσεων λοιπόν, στα εφηβικά σας χρόνια θα γίνετε χρήσιμοι πολίτες και ολοκληρωμένα άτομα.

Σας ευχαριστούμε που μας διαθέσατε τόσο πολύ από τον πολύτιμο χρόνο σας και για τις αναλυτικότατες απαντήσεις σας.           

επιμέλεια συνέντευξης:

Καλαθά Άννα

Αθανασιάδης Αθανάσιος