Το σχολείο, ένας παράδεισος ή μια κόλαση; 

Το  σχολείο, άλλοι το παρομοιάζουν μ’ ένα κήπο ολάνθιστο, άλλοι μ’ ένα πάρκο συντροφικότητας και δημιουργικότητας και άλλοι μ’ ένα τόπο μαρτυρίου που πολύ θα ήθελαν να τον δουν να γίνεται στάχτη.

Δυστυχώς το σχολείο δημιουργεί πολλές φορές αρνητικά συναισθήματα στους μαθητές αλλά και στους δασκάλους όπως άγχος, φόβο, αίσθημα απόρριψης, ενοχές, ντροπή κ.α. τα οποία έχουν σαν επακόλουθο την εκδήλωση προβλημάτων αντικοινωνικής ή επιθετικής συμπεριφοράς καθώς και χαμηλή επίδοση.

Το σχολείο δεν πρέπει να ενδιαφέρεται μόνο για τις διανοητικές ανάγκες των μαθητών και του προσωπικού αλλά και για τις συναισθηματικές και φυσικές τους ανάγκες. Είναι γνωστό άλλωστε ότι οι καλές ανθρώπινες σχέσεις και η υψηλού βαθμού αυτοεκτίμηση αποτελούν θεμελιώδεις βάσεις για κάθε τύπο μάθησης.

Ο βαθμός της αυτοεκτίμησης μας στηρίζεται στην αυτογνωσία μας η οποία διαμορφώνεται από χιλιάδες πεποιθήσεις που έχουμε για τον εαυτό μας, άλλες θετικές και άλλες αρνητικές. Οι πεποιθήσεις που έχουμε για τον εαυτό μας μαθαίνονται,  δεν κληρονομούνται. Η αυτογνωσία αναπτύσσεται συνεχώς με την πάροδο του χρόνου, χωρίς εμείς να το συνειδητοποιούμε. Η αυτοεκτίμηση μας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συμπεριφορά που επέδειξαν άλλοι άνθρωποι απέναντι μας στο παρελθόν καθώς και τις εμπειρίες που έχουμε. Οι εικόνες που σχηματίζει το παιδί για τον εαυτό του εξαρτάται από τις εικόνες που δέχεται από τα άτομα με τα οποία έρχεται σε στενή επαφή, γονείς, αδέρφια, μέλη του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος, συνομηλίκους με τους οποίους κάνει παρέα, δάσκαλοι.

Όταν τα παιδιά έρχονται στο σχολείο έχουν ήδη διαμορφωμένες αντιλήψεις για τον εαυτό τους και τις δεξιότητες τους. Οι αντιλήψεις τους αυτές μοιάζουν με αόρατες  ετικέτες που τα συνοδεύουν παντού. Οι ετικέτες αυτές όπως «έξυπνος»,  «τεμπέλης», «ανίκανος να κάνει φιλίες» «αξιαγάπητος» κ.λ.π επηρεάζουν τις αντιδράσεις των παιδιών σε πολλές καταστάσεις. Φτάνοντας τα παιδιά στο σχολείο, οι δάσκαλοι συνεχίζουν να επηρεάζουν την εικόνα τους. Έχουν την δυνατότητα να ασκήσουν θετική επίδραση τόσο στην ιδέα που διαμορφώνουν οι μαθητές για τον εαυτό τους όσο και στην σχολική τους επιτυχία διαπιστώνοντας το τι μπορεί να πετύχει ένα παιδί και ωθώντας το σε ρεαλιστικούς στόχους.

Η αυτοεκτίμηση που θα αποκτήσει το παιδί θα ενισχύσει τον αυτοσεβασμό και έτσι θα μπορέσει να αντισταθεί στις πιέσεις και τις προκλήσεις που πιθανά θα δεχθεί από τους συνομηλίκους του.

Όταν ένα παιδί νοιώθει ότι εκτιμάται από το δάσκαλό του για την προσπάθειά του, τις επιτυχίες του σ’ ένα ευρύ πεδίο ανθρωπίνων δραστηριοτήτων θα μάθει τρόπους με τους οποίους θα βελτιώσει τη δουλειά του και θα πετύχει. Αντίθετα ένα παιδί με χαμηλή αυτοεκτίμηση θα απομονωθεί και θα αποτύχει.

Ένας απομονωμένος μαθητής στο σχολείο δίκαια απασχολεί τους καθηγητές του. Χρειάζεται να γίνουν προσπάθειες ώστε να αποκαλυφθούν οι λόγοι της απομόνωσης του, να βρεθεί μια ομάδα στην οποία θα μπορέσει να ενταχθεί και να διδαχθεί τις κοινωνικές δεξιότητες που θα τον βοηθήσουν να ταιριάξει ευκολότερα με τους άλλους. Τα πράγματα δυστυχώς δεν είναι εύκολα γι’ αυτούς τους μαθητές στο χώρο του σχολείου. Η ομάδα των συνομηλίκων μπορεί να  τους συντρίψει αλλά και να τους υποστηρίξει. Οι έφηβοι δεν διακρίνονται για την ανοχή τους απέναντι στην ιδιαιτερότητα, την εκκεντρικότητα ή την απλή διαφορά και ο μαθητής ο οποίος αντιδρά με κάποιον τρόπο θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες. Γι’ αυτό  καθήκον του δασκάλου είναι να διαμορφώσει σχολικό περιβάλλον έτσι ώστε ο μαθητής να νιώθει ασφάλεια και φροντίδα.

Η ικανότητα να μπορεί κανείς να επιτυγχάνει, να αγαπά, να νιώθει χαρούμενος, δραστήριος και γεμάτος ζωή είναι χαρακτηριστικά που το σχολείο θα μπορούσε να ελπίσει ότι θα εμφυσήσει σε μαθητές και καθηγητές. 

Χάρη σε μια θετική και ευαίσθητη προσέγγιση το σχολείο μπορεί να μετατραπεί σε χώρο όπου ο καθένας, μαθητές και δάσκαλοι, θα απολαμβάνει εξίσου την εκτίμηση και τον σεβασμό. Επιπλέον το σχολείο θα δίνει σε όλους την εντύπωση ενός φροντισμένου περιβάλλοντος.

Παράλληλα θα πρέπει να καλλιεργηθεί συνεργατικό κλίμα ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς και τους γονείς. Απαιτείται στενή επαφή με τους γονείς στο πλαίσιο ενημέρωσης, ώστε να αποφεύγονται από την πλευρά τους συμπεριφορές που ενισχύουν την επιθετικότητα των παιδιών. Οι γονείς πρέπει με συχνές επισκέψεις στο χώρο του σχολείου να ενθαρρύνονται, ώστε να εξωτερικεύουν τις ανησυχίες τους και τα ενδιαφέροντα τους για τα παιδιά. Καθώς επίσης και να συμμετέχουν σε κοινές δραστηριότητες με τα παιδιά ώστε να ενισχύονται οι δεσμοί γονέων - μαθητών - εκπαιδευτικών, πράγμα που θα διευκολύνει την επιτυχή αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων.

Στόχος όλων μας, εκπαιδευτικών και γονέων, πρέπει νάναι ώστε το σχολείο να γίνει ένας παράδεισος για τα παιδιά μας, ένας χώρος ευχάριστος και δημιουργικός που θα ετοιμάσει τα παιδιά να ενταχθούν όσο το δυνατόν καλύτερα στην κοινωνία και θα τα βοηθήσει να γίνουν ολοκληρωμένοι και ευτυχισμένοι άνθρωποι.  

Θεοχαρίδου Αντωνία