ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΙ

Κατερίνα, πες μου εσύ γιατί καπνίζεις;

-Επειδή οι φίλοι μου καπνίζουν και επειδή μ’ αρέσει.

Ξέρεις ότι το να καπνίζεις είναι ίσως επικίνδυνο;

-Ναι. Είναι κάποιοι που το λένε. Γενικά πρόκειται για γιατρούς ή ανθρώπους που δεν έχουν καπνίσει ποτέ. Αλήθεια, ποτέ κανείς δεν μου εξήγησε γιατί είναι επικίνδυνο.

Ξέρεις Κατερίνα, από που κατάγεται ο καπνός;

-Όχι. Από την Αμερική ίσως;

Από την Αμερική, σωστά. Το 1492,ο Χριστόφορος Κολόμβος και οι ναύτες του έφτασαν στην Κούβα. Εκεί με έκπληξη είδαν, σε μια ιεροτελεστία, τους ιθαγενείς να ρουφούν με το στόμα και να βγάζουν από τα ρουθούνια καπνό που προερχόταν από δέσμη ξηρών φύλλων που καίονταν. Ο καπνός αυτός είχε μεθυστικό άρωμα, προκαλούσε μια γλυκιά νάρκη, και προερχόταν από τα φύλλα ενός φυτού που οι ιθαγενείς ονόμαζαν πετούν. Τα φύλλα, τυλιγμένα κυλινδρικά, καίονταν μέσα σε σωλήνα ή πίπα που καλούνταν ταμπάκο. Οι πρώτοι σπόροι μεταφέρθηκαν στην Ευρώπη γύρω στο 1556,στη Γαλλία, Πορτογαλία και Ισπανία ταυτόχρονα.

Ξέρεις από ποιόν έγινε γνωστός ο καπνός στη Γαλλία;

- Όχι.

Από το Jean Nicot, γάλλο πρεσβευτή στη Λισσαβόνα.Αυτός θέλοντας να ανακουφίσει τη βασίλισσα των Μεδίκων και το γιο της από τους φοβερούς πονοκεφάλους που τους ταλαιπωρούσαν, της έστειλε αποξηραμένα φύλλα καπνού με μια λεπτομερή περιγραφή για το πώς να τα χρησιμοποιεί και ποιες ωφέλειες προκύπτουν από τη χρήση τους. Την εποχή εκείνη πολύς κόσμος πίστευε στις θεραπευτικές ιδιότητες του καπνού.

Τότε κάπνιζαν τόσα τσιγάρα όσα και σήμερα;

- Ασφαλώς όχι. Κάπνιζαν λιγότερο γιατί ο καπνός ήταν ακριβός και δεν ήταν για όλους. Εξάλλου δεν υπήρχαν τσιγάρα σαν αυτά που καπνίζεις τώρα εσύ. Το τσιγάρο με τη σημερινή του μορφή εμφανίστηκε τον 19ο αιώνα και από τότε συνεχώς εξελίσσεται.

Πότε ήρθε ο καπνός στην Ελλάδα;

- Στην Ελλάδα ήρθε στις αρχές του 18ου αιώνα. Η διάδοση της χρήσης του καπνού τα πρώτα χρόνια προκάλεσε σφοδρές συζητήσεις και πολεμήθηκε από την εκκλησία και το κράτος. Οι θρησκευτικοί αρχηγοί αναθεμάτιζαν όσους κάπνιζαν. Μέχρι σήμερα σώζονται στις βιβλιοθήκες του Αγίου Όρους αφορισμοί και απαγορεύσεις των Πατριαρχών και άλλων Πατέρων της χριστιανικής Εκκλησίας. Πολλοί σουλτάνοι επέβαλαν την ποινή του θανάτου στους καπνιστές. Όμως παρόλη την καταδίωξη, ίσως και χάριν σ’ αυτήν, ο καπνός επιβλήθηκε και συνεχίζει να χρησιμοποιείται ως σήμερα.

Ξέρεις τι είναι ένα τσιγάρο;

- Ναι, ασφαλώς. Είναι ψιλοκομμένος καπνός τυλιγμένος από χαρτί.

- Ακριβώς. Ένα τσιγάρο είναι ένας κύλινδρος ψιλοκομμένου καπνού, τυλιγμένο σ’ ένα χαρτί από φυτικές ίνες, πορώδες και εύφλεκτο. Το μήκος του ποικίλει από 7 εκ. έως 12 εκ. Τα τσιγάρα τα πιο μακριά είναι πιο πρόσφατα. Πολλές μάρκες τσιγάρων είναι εφοδιασμένες μ’ ένα φίλτρο συχνά έγχρωμο, από ειδικό χαρτί για να μην κολλάει στα χείλη. Το φίλτρο είναι αναμφισβήτητα μια πρόοδος αλλά η προστασία του δεν είναι απόλυτη. Δεν κρατάει παρά 30% έως 40% των τοξικών ουσιών.

Από πότε καπνίζεις;

-Εδώ και 2 χρόνια.

Κάπνισες δηλαδή το πρώτο σου τσιγάρο στα 14.

-Ναι.

Πόσα τσιγάρα καπνίζεις σήμερα;

- Περίπου δέκα πέντε. Με φίλτρο.

-Κάποια συγκεκριμένη μάρκα;

- Όχι. Μ’ αρέσει ν’ αλλάζω. Μερικές φορές μου συμβαίνει να καπνίζω ένα πακέτο την ημέρα.

- Να ένα ενδιαφέρων θέμα έρευνας για τους υπεύθυνους της Δημόσιας Υγείας.

- Γιατί το λες αυτό;

Επειδή οι ασθένειες που συνδέονται με το καπνό εμφανίζονται τόσο πιο νωρίς όσο πιο νέος αρχίζει κάποιος το κάπνισμα. Δυστυχώς η ηλικία που αρχίζει κανείς το κάπνισμα δεν παύει να μικραίνει. Δεν είναι πια σπάνια να βλέπεις παιδία 12 χρονών να καπνίζουν. Και κορίτσια. Καταλαβαίνεις τώρα γιατί οι υπεύθυνοι υγείας ανησυχούν;

Πες μου, εσύ γιατί καπνίζεις

- … Επειδή όλοι καπνίζουν … Επειδή είναι ευχάριστο ……… μ’ αρέσει

Γιατί πιστεύεις ότι οι άνθρωποι καπνίζουν;

- Για τους ίδιους λόγους.

Οι λόγοι είναι στην πραγματικότητα διάφοροι και ποικίλουν ανάλογα με τα άτομα. Ποιος σου έδωσε το πρώτο τσιγάρο;

- Ο Κώστας. Καπνίζει εδώ και τρία χρόνια. Και του αρέσει. Λέει ότι τον χαλαρώνει, ότι τον κάνει λιγότερο νευρικό, λιγότερο αγχωμένο, τον επιτρέπει να δουλεύει καλύτερα. Λέει ακόμη ότι του αρέσει να βλέπει τα δαχτυλίδια του καπνού. Και εγώ θέλησα να κάνω σαν αυτόν, να δω, να δοκιμάσω, από περιέργεια.

Και σου αρέσει;

- Στην αρχή όχι. Άρχισα να βήχω, τα μάτια μου μ’ έτσουζαν. Δεν ήταν ωραία. Και έπειτα αυτό το άρωμα, η γεύση!

Οι φίλοι σου καπνίζουν;

-  Ναι, η Άννα πλήττει, το κάπνισμα την διασκεδάζει. Ξεχνάει τον χρόνο που περνάει, και έτσι νικάει την μοναξιά και την κατάθλιψη. Ο Νίκος πήρε το πρώτο του τσιγάρο για να κάνει την επανάστασή του απέναντι στους γονείς του, στους καθηγητές, απέναντι στις απαγορεύσεις, όπως λέει.

-  Α, στις απαγορεύσεις!

- Εμένα ποτέ δεν μου απαγόρευσαν τίποτε. Η μαμά μου καπνίζει πολύ. Έτσι, τα τσιγάρα τα γνωρίζω καλά, στο σπίτι. Πάντα κυκλοφορεί ένα πακέτο κοντά στην τηλεόραση.

Σου πρότεινε ποτέ τσιγάρο η μητέρα σου;

- Όχι. Δεν ξέρει ότι καπνίζω και σίγουρα δεν θα’ θελα να το μάθει.

Πού καπνίζεις;

- Στο δρόμο, βγαίνοντας από το σχολείο. Μόνη ή με τους φίλους μου, όταν βρισκόμαστε. Εκεί, στην παρέα, τα τσιγάρα κυκλοφορούν. Όταν δέχεσαι ένα τσιγάρο, είναι σαν να δέχεσαι τον άλλον, κάνεις φίλους. Δημιουργείται ένας δεσμός μεταξύ μας.

Γενικά, σ’ αρέσει το κάπνισμα;

- Ναι.

Και έπειτα;

- Έπειτα;

Ναι έπειτα;

- ………

Μίλησέ μου για την μαμά σου.

- Η μαμά καπνίζει πολύ, περίπου 40 τσιγάρα την ημέρα. Καπνίζει όταν τηλεφωνεί, όταν είναι συγχυσμένη, το πρωί μόλις ξυπνήσει, το βράδυ για να μην νυστάζει. Καπνίζει οδηγώντας και με ενοχλεί ειδικά τον χειμώνα όταν τα παράθυρα είναι κλειστά. Καπνίζει με τον καφέ, βλέποντας τηλεόραση. Γενικά καπνίζει πολύ και παντού. Αισθάνεται πολύ δυστυχισμένη όταν την Κυριακή το απόγευμα, τελειώνει το πακέτο της. Εκνευρίζεται θυμώνει με όλους και με όλα. Και τότε ο μπαμπάς πάει να της αγοράσει τσιγάρα. Και τότε όλα ηρεμούν. Η μαμά δεν μιλάει ποτέ για απόλαυση. Ίσως δεν αισθάνεται καμία απόλαυση. Θα’ λέγε κανείς ότι είναι σκλάβα του τσιγάρου.

Και ο μπαμπάς σου;

- Αυτός δεν καπνίζει. Κάπνιζε όταν ήταν νέος αλλά σταμάτησε πριν να γεννηθώ. Θεωρεί τον εαυτό του πολύ τυχερό γι’ αυτό.

Ο καπνός τον ενοχλεί;

- Μερικές φορές. Παραπονιέται ότι τσούζουν τα μάτια του, ότι πονάει ο λαιμός του και του φέρνει βήχα. Αλλά δεν λέει τίποτα. Αγαπάει πολύ την μαμά. Ωστόσο, θα’ θελε πολύ να την έβλεπε να σταματάει το κάπνισμα. Μου ‘χει μιλήσει γι’ αυτό. Αν ήξερε ότι κι εγώ καπνίζω! Δυστυχώς η μαμά δεν καταφέρνει να το κόψει οριστικά. Προσπάθησε αρκετές φορές. Πήγε σε ειδικούς, δοκίμασε διάφορα προγράμματα, μαστίχες, χάπια. Σταματάει για λίγο αλλά μετά πάλι το ξαναρχίζει για το τίποτε. Η συνήθεια βλέπεις, η εξάρτηση.

Εσύ θα’ θελες να γίνεις σαν την μητέρα σου;

- Όχι. Λυπάμαι όμως τον μπαμπά μου που είναι παθητικός καπνιστής. Έκανε τον αγώνα του, έκοψε το κάπνισμα αλλά δυστυχώς ζει σ’ ένα περιβάλλον γεμάτο καπνό και είναι σαν να καπνίζει και ο ίδιος.

Το ίδιο ισχύει και για σένα και για όλα τα παιδία που μεγαλώνουν σε περιβάλλον όπου οι μεγάλοι καπνίζουν. Έτσι εθίζονται από πολύ μικρά και υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να γίνουν καπνιστές μόλις μεγαλώσουν

Η Νικοτίνη

Και αυτή η εξάρτηση που κάνει τον καπνό ναρκωτικό και κάνει εξαρτημένους όλους αυτούς που καπνίζουν ξέρεις που οφείλεται;

- Στην Νικοτίνη.

Μπράβο. Ξέρεις τι είναι στ’ αλήθεια η νικοτίνη;

- Όχι.

Η νικοτίνη είναι το σημαντικότερο αλκαλοειδές ανάμεσα στα άλλα που υπάρχουν στα φύλλα του καπνού. Τα αλκαλοειδή είναι αζωτούχες ουσίες φυτικής προέλευσης με αλκαλικές αντιδράσεις που επιδρούν βαθιά στο νευρικό σύστημα των ζώντων οργανισμών. Τέτοια είναι η κοκαΐνη, η μορφίνη, η στρυχνίνη, η καφεΐνη. Όλα τα φύλλα καπνού την περιέχουν. Είναι ένα δηλητήριο.

Δηλητήριο;

- Ναι. Ένα δυνατό δηλητήριο.

Η νικοτίνη στην φυσική της μορφή είναι ένα άχρωμο έλαιο, πικρό και καυτερό που σκουραίνει όταν εκτεθεί στον αέρα. Η νικοτίνη διαλύεται στο νερό και στο σάλιο. Αν κάνουμε μια ένεση με έξι σταγόνες νικοτίνης σ’ ένα σκύλο, ο σκύλος θα ψοφήσει αμέσως, 8 σταγόνες είναι αρκετές για να σκοτώσουν ένα άλογο.

Πρόσεξες που σου είπα ότι η νικοτίνη διαλύεται στο σάλιο;

- Ναι.

- Μ’ αυτόν τον τρόπο απορροφάται με μεγάλη ευκολία και ταχύτητα, από το βρογχικό επιθήλιο και το επιθήλιο των πνευμονικών κυψελίδων. Αυτό εξηγεί γιατί οι επιδράσεις ενός τσιγάρου γίνονται αντιληπτές από ένα καπνιστή. Μόλις περάσει μέσα στην κυκλοφορία του αίματος, η απορροφημένη νικοτίνη καταστρέφεται κατά μεγάλο ποσοστό από το συκώτι, το υπόλοιπο από άλλα όργανα άμυνας και αποβάλλεται από τα ούρα και τον ιδρώτα. Χρειάζεται περίπου μισή ώρα για να αποβληθεί η ποσότητα νικοτίνης που έχει απορροφηθεί. Ενεργεί άμεσα στο κεντρικό νευρικό σύστημα δημιουργώντας εθισμό.     Τα καρδιαγγειακά νοσήματα οφείλονται κατά κύριο λόγο στη νικοτίνη. Τα αιμοφόρα  αγγεία κάτω από μια συνεχή διακύμανση πιέσεων τείνουν να χάσουν την ελαστικότητά τους και φθείρονται. Γι’ αυτό όταν κάποιος έχει καρδιακά προβλήματα, υψηλή πίεση ή είναι διαβητικός είναι καλύτερο να μην καπνίζει.

Γιατί;

- Γιατί τα προβλήματα που οφείλονται σ’ αυτές τις αρρώστιες εμφανίζονται πολύ πιο νωρίς στους καπνιστές, απ’ ότι στους μη καπνιστές.

Κάνεις σπορ;

- Ναι.

- Τότε λοιπόν, πρέπει να ξέρεις ότι η νικοτίνη είναι επικίνδυνη για τους αθλητές επειδή προκαλεί υπογλυκαιμία. Από την άλλη, προκαλεί αύξηση του γαλακτικού οξέος το οποίο καταστρέφει την βιταμίνη C, απαραίτητη για τους αθλητές.

- Ωστόσο μερικοί αθλητές καπνίζουν

- Δεν έχουν δίκιο. Οι πραγματικοί αθλητές, αυτοί που κάνουν σπορ υψηλού επιπέδου για οποίους η αντοχή και η αναπνοή είναι απαραίτητες, δεν καπνίζουν. Γνωρίζεις το ποσοστό νικοτίνης των τσιγάρων που καπνίζεις;

- 1,09mg. Αυτό γράφει πάνω στο πακέτο.   Τα πιο ελαφριά τσιγάρα περιέχουν 0,09mg. Δυστυχώς οι καπνιστές δεν το εκτιμούν αυτό , γιατί έχουν την εντύπωση ότι καπνίζουν άχυρο. Όμως η νικοτίνη δεν είναι η μοναδική τοξική ουσία του τσιγάρου.

- Ναι, ξέρω, πίσω της κρύβονται κι άλλες 3.000 ουσίες ένα μόνο τσιγάρο. Για φαντάσου!

- Όλες δεν είναι τοξικές και κάποιες φεύγουν μαζί με τον καπνό. Όμως θα ήθελα να μιλήσουμε για το μονοξείδιο του άνθρακα. 

-Για το μονοξείδιο του άνθρακα ;

-Ακριβώς.Το μονοξείδιο του άνθρακα είναι ένα αέριο βλαβερό για τον οργανισμό. Μπορεί να προκαλέσει το θάνατο σε περίπτωση δηλητηρίασης. Για να ζήσει ο άνθρωπος έχει ανάγκη από οξυγόνο και όχι από μονοξείδιο του άνθρακα στο αίμα. Σ’ ένα μη καπνιστή το ποσοστό του CO είναι 1% ενώ σ’ ένα καπνιστή φτάνει το 6%. Το μονοξείδιο του άνθρακα φτάνει στους πνεύμονες μαζί με τον καπνό, τοποθετείται στην αιμοσφαιρίνη, σχηματίζοντας ανθρακοαιμοσφαιρίνη και εμποδίζει τη δημιουργία οξυγονοαιμοσφαιρίνης, που είναι το συστατικό που μεταφέρεται από το οξυγόνου, σαν να ζούσε συνεχώς σε μεγάλο υψόμετρο όπου λείπει το οξυγόνο, πράγμα που μειώνει την ενέργειά του.

- Ώστε έτσι.

- Και οι άλλες βλαβερές ουσίες; Τι προβλήματα προκαλούν;

- Καταστρέφουν το επιθήλιο των βρόγχων. Έτσι μειώνεται η αντίσταση του οργανισμού και ευνοείται η εμφάνιση ασθενειών. Ο καπνιστής αρχίζει να βήχει και να φτύνει. Σιγά – σιγά αποκτά χρόνια βρογχίτιδα και αναπνευστικά προβλήματα. Έτσι, κάποιες καθημερινές δραστηριότητες όπως το ν’ ανέβει σκαλιά, να ανέβει μια ανηφόρα γίνονται όλο και πιο δύσκολες.

- Και αν ο καπνιστής σταματήσει να καπνίζει;

- Τότε η κατάσταση μπορεί σιγά – σιγά να καλυτερεύσει. Όλα εξαρτώνται από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται.Δυστυχώς, κάποιοι καπνιστές παρά τις συμβουλές του γιατρού τους δεν καταλαβαίνουν και συνεχίζουν να καπνίζουν. Συνεχίζουν επειδή τους λείπει η θέληση. Έτσι βήχουν, φτύνουν, υποφέρουν και προκαλούν προβλήματα και στεναχώρια στον εαυτό τους αλλά και στα άτομα του περιβάλλοντός τους.   

-Το κάπνισμα έχει άλλες δυσάρεστες επιπτώσεις;

-Ναι. Ορισμένες είναι ανώδυνες, αλλά ενοχλητικές, όπως τα κιτρινισμένα δάχτυλα και δόντια, η δυσάρεστη αναπνοή, η δυσάρεστη μυρωδιά των ρούχων. Άλλες είναι πιο σοβαρές, όπως η πρόωρη εμφάνιση των ρυτίδων, οι σακούλες κάτω από τα μάτια, το αραίωμα των μαλλιών και η μείωση του χρόνου ζωής.

Μείωση του χρόνου ζωής;

-Ναι. Κάθε τσιγάρο που καπνίζεις κονταίνει τη ζωή σου κατά 15 λεπτά. Σε σχέση μ’ένα μη καπνιστή, ο καπνιστής κόβει την ελπίδα ζωής κατά 4 έως 8 χρόνια.

Επιτρέπεται να καπνίζει μια γυναίκα  που περιμένει παιδί;

- Όχι. Η νικοτίνη περνάει στο έμβρυο. Μια έγκυος γυναίκα που καπνίζει κινδυνεύει να γεννήσει πρόωρα ή να γεννήσει ένα μωρό μικρού βάρους με καρδιακά προβλήματα. Επίσης τα παιδιά των καπνιστών προσβάλλονται ευκολότερα από αναπνευστικά προβλήματα, βρογχίτιδες, ωτίτιδες, πόνους στο λαιμό από τα παιδιά των μη καπνιστών.

Και πως γίνεται αυτό;

-Τα παιδιά που εισπνέουν τον καπνό του τσιγάρου που καίει στο τασάκι δίπλα τους είναι παθητικοί καπνιστές.

Δηλαδή; Τι είναι ακριβώς το παθητικό κάπνισμα;

-Το παθητικό κάπνισμα μπαίνει στην κατηγορία του άφιλτρου καπνίσματος. Όσο το τσιγάρο καίει στο τασάκι, ο καπνός εισέρχεται στον οργανισμό μας σαν να μην υπήρχε καθόλου φίλτρο. Έτσι «τα ξεχασμένα» τσιγάρα είναι αυτά τα τσιγάρα που καπνίζουμε, και μάλιστα διπλά, γιατί η περιεκτικότητα σε πίσσα και νικοτίνη που αναφέρονται πάνω σε κάθε πακέτο αφορά την εισπνοή με το φίλτρο.

Τώρα καταλαβαίνω γιατί με πιάνει πονοκέφαλος όταν μείνω πολλές ώρες σε ένα μπαρ. Καπνίζω το τσιγάρο μου αλλά εισπνέω και τον καπνό των άλλων.

-Ίσως μπορείς τώρα να καταλάβεις γιατί οι μη καπνιστές υποφέρουν όταν βρίσκονται σε χώρο με πολύ καπνό και κάνουν αγώνες για να διεκδικήσουν το δικαίωμα για χώρους καθαρούς χωρίς καπνό, αποπνικτική ατμόσφαιρα και άσχημη μυρωδιά.

Μίλησε μου για τον καρκίνο.

- Καταστρέφοντας το επιθήλιο των βρόγχων, οι βλαβερές ουσίες ευνοούν τη δημιουργία του καρκίνου των πνευμόνων. Η πίσσα δημιουργεί μια μαύρη επικάλυψη στις κυψελίδες και στους βρόγχους των πνευμόνων, η  οποία παραμένει για αρκετά χρόνια αφότου ο ασθενής διακόψει το κάπνισμα. Στην ουσία, το τσιγάρο είναι ένα θερμοδυναμικό σύστημα. Στην αναμμένη άκρη του, στην καύτρα, η θερμοκρασία φτάνει τους 800ο C ,ενώ στο φίλτρο η θερμοκρασία είναι μόνο 25ο . Τα μόρια του καπνού δέχονται αλλεπάλληλες πυρολύσεις, διασπώνται δηλαδή με την επίδραση της υψηλής θερμοκρασίας και περνούν σε ασταθή κατάσταση. Στη συνέχεια κρυώνουν, μέχρι να δεχθούν την επόμενη ηλεκτρόλυση. Τα ελεύθερα ηλεκτρόνια που περιέχουν τα ασταθή αυτά μόρια εισέρχονται στα κύτταρα των πνευμόνων και προκαλούν ζημιά. Με τις σημερινές γνώσεις πάνω στο θέμα μπορούμε να επιβεβαιώσουμε χωρίς ίχνος αμφιβολίας ότι υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στον καπνό και το καρκίνο των πνευμόνων που συνεχώς αυξάνει. Ένας μέσος καπνιστής έχει 70% περισσότερες πιθανότητες να προσληφθεί από καρκίνο σε σύγκριση με έναν που καπνίζει σε σύγκριση με ένα που δεν καπνίζει.

-Παρ’ όλα αυτά γνωρίζω δυο άτομα που έχουν καρκίνο του πνεύμονα και δεν έχουν καπνίσει ποτέ!

- Ασφαλώς. Οι καρκίνοι των πνευμόνων παρατηρούνται επίσης και σε μη καπνιστές. Ούτε βέβαια όλοι οι καπνιστές παθαίνουν καρκίνο των πνευμόνων, απλά τα ποσοστά εμφάνισης τους είναι μεγαλύτερα στους καπνιστές.

Πως εξηγείται αυτό;

- Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, ο υπερήλικας, που πέρασε τα 65 χρόνια μπορεί να συνεχίσει το κάπνισμα με τον ίδιο ρυθμό, χωρίς να παρουσιάσει αναπνευστικές ή αγγειοκαρδιακές διαταραχές. Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις που ο οργανισμός έχει πλέον συνηθίσει τα ναρκωτικά και έμαθε να ελέγχει τα αποτελέσματα. Η φυσιολογική τους κατάσταση μάλιστα μπορεί να χειροτερέψει από μια ριζική έλλειψη καπνού.

Σε τι ηλικία εμφανίζονται οι καρκίνοι;

-Αργά, μετά από 30-40 χρόνια ,αν εισπνέει κανείς τον καπνό.

Δεν πρέπει λοιπόν να εισπνέουμε τον καπνό;

-Σίγουρα όχι, πρέπει επίσης να ’χει καπνίσει κάποιος πάνω από 250.000 τσιγάρα.

Πόσα τσιγάρα καπνίζεις την ημέρα;

- Περίπου 20.

Ωραία, αν τα πολλαπλασιάσουμε με το 365 θα βρούμε πόσα καπνίζεις το χρόνο.

- 7300

-Μπράβο. Πολλαπλασιάζοντας με το 10 θα έχουμε τον αριθμό των τσιγάρων σε 10 χρόνια.

73.000.

-Ναι ,πολλαπλασιάζοντας με τον αριθμό 30, τον αριθμό των τσιγάρων σε 30 χρόνια.

-219.000.

-Αν δεν σταματήσεις να καπνίζεις οι γιατροί θα σε κατατάξουν γύρω στα 44 στην κατηγορία των καπνιστών υψηλού κινδύνου.

Ο καπνός προκαλεί άλλους καρκίνους;

-Ναι, τον καρκίνο των χειλέων, του νεφρού, της ουροδόχου κύστης, του οισοφάγου, του στομάχου.

Υπάρχουν καλά και κακά τσιγάρα; Για παράδειγμα ,τα «ελαφριά» είναι λιγότερο επικίνδυνα;

-Ένας από τους βασικούς παράγοντες που καθορίζουν τον κίνδυνο που διατρέχει ένας καπνιστής είναι οι προσωπικές του συνήθειες. Η χρονική διάρκεια της συνήθειας και ο ημερήσιος αριθμός τσιγάρων που καταναλώνονται είναι οι πιο σημαντικοί συντελεστές. Θα πρέπει όμως να συνυπολογίσουμε και άλλους παράγοντες, όπως, για παράδειγμα, με πόσες ρουφηξιές καταναλώνουμε ένα τσιγάρο, τον όγκο του καπνού που αντιστοιχεί σε καθεμιά, το βάθος και τη διάρκεια κάθε εισπνοής.

Η ιδέα ότι τα τσιγάρα που περιέχουν χαμηλό ποσοστό νικοτίνης είναι λιγότερο επιβλαβή, είναι λανθασμένη. Αν η βαθύτερη εισπνοή είναι το πρώτο μείον του ελαφρού τσιγάρου, το δεύτερο είναι η αύξηση της ποσότητας του καπνού που λαμβάνουμε για να διατηρηθούν τα επίπεδα της νικοτίνης σταθερά. Ένας καπνιστής που περνάει σε πιο ελαφρύ τσιγάρο έχει την τάση να καπνίζει περισσότερο, για να δώσει στον οργανισμό του το ποσοστό της νικοτίνης στην οποία είναι εθισμένος. Το αποτέλεσμα είναι πως μειώνει έτσι τον κίνδυνο του κάρκινου των πνευμόνων αυξάνοντας ταυτόχρονα τον κίνδυνο των καρδιαγγειακών ασθενειών. Το αποτέλεσμα της χρήσης των ελαφρών τσιγάρων θεωρείται αρνητικό αν δεν συνοδεύεται από παράλληλη μείωση του ποσοστού της νικοτίνης.

Πόσο μας προστατεύουν τα φίλτρα των τσιγάρων;

Ο παραλληλισμός του φίλτρου των τσιγάρων με τα φίλτρα των εξατμίσεων των αυτοκινήτων είναι αρκετά επιτυχημένος. Το άφιλτρο τσιγάρο, γευστικότερο για αρκετούς καπνιστές, μοιάζει με μια εξάτμιση που αφήνει τα καυσαέρια ανεπεξέργαστα στην ατμόσφαιρα. Στην ελληνική αγορά κυκλοφορεί σήμερα το φίλτρο ΒF, που βασίζεται σε ένα συνδυασμό οξικής κυτταρίνης, ενεργού άνθρακα και αιμοσφαιρίνης. Παρ’όλο που το συγκεκριμένο φίλτρο έχει διεθνή αναγνώριση και τα αποτελέσματα του είναι επιστημονικά τεκμηριωμένα, η δράση του αμφισβητείται από πολλούς ερευνητές.

Καλύτερα λοιπόν λίγα βαριά τσιγάρα τη ημέρα ή περισσότερα ελαφριά;

-Υπάρχει κίνδυνος και από τα δυο. Στην ουσία δεν μπορεί να είναι παρά προσωπική επιλογή. Αν επιμένει κάποιος να καπνίζει πολλά τσιγάρα, τότε καλύτερα να είναι ελαφριά. Αν μπορεί όμως να κρατήσει σε χαμηλά επίπεδα το ποσοστό της νικοτίνης που χρειάζεται, τότε καλύτερα λιγότερα και πιο βαριά.

-Ένα πράγμα κατάλαβα. Ο καπνός είναι βλαβερός για την υγεία με όποιο τρόπο και  αν καταναλώνεται. Γι’ αυτό κάθε καπνιστής πρέπει να γνωρίζει τους κινδύνους που διατρέχει και να διαλέγει ΥΓΕΙΑ Η ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ.

Πόσο σου στοιχίζει ένα πακέτο τσιγάρα;

-Δυο ευρώ περίπου.

Δεν θέλεις να αγοράσεις κάτι για τον εαυτό σου κάπου-κάπου;

-Ναι, αλλά η ζωή είναι ακριβή.

Αν εξοικονομούσες 2 ευρώ την ημέρα; Έχεις σκεφτεί τι θα μπορούσες να αγοράσεις για τον εαυτό σου; Πόσα αρώματα; Πόσα μπλουζάκια;

-Ομολογώ ότι δεν το έχω σκεφτεί!

Και όλα αυτά τα πακέτα που είναι πεταμένα στους δρόμους, στα πάρκα, στα πάρκινγκ, σου αρέσουν;

-Όχι!

Τότε, γιατί καπνίζεις;

-……………………………..

-Δεν θα ήταν καλύτερα να μυρίζεις ωραία ,να έχεις κατάλευκα δόντια, να ξοδεύεις το χαρτζιλίκι σου όπως σου αρέσει, να μπορείς να λες περήφανα «Όχι, ευχαριστώ, δεν καπνίζω!»;

Πιστεύεις ότι είναι τόσο εύκολο να το κόψω;

-Σίγουρα δεν είναι τόσο εύκολο, αλλά ούτε τόσο δύσκολο. Κατ’αρχήν πρέπει να πιστέψεις ότι ζωή χωρίς τσιγάρο έχει περισσότερα πλεονεκτήματα και απολαύσεις απ’ότι η ζωή η εξαρτημένη από τον καπνό.

Είναι αρκετό μόνο αυτό; Και ο εθισμός, η παρέα;

- Πρέπει να διαλέξεις εσύ τη μέρα και τη στιγμή που θα κόψεις το τσιγάρο. Σίγουρα δεν βοηθάει μια περίοδος άγχους και πολλής δουλειάς.

Και οι φίλοι;

-Στην αρχή θα κάνεις παρέα με φίλους που δεν καπνίζουν ή έχουν αποφασίσει κι εκείνοι να κόψουν το τσιγάρο. Ίσως τότε ο αγώνας να είναι πιο εύκολος.

Είναι προτιμότερο να κόψω το τσιγάρο μια κι έξω ή να το μειώνω σταδιακά;

-Σίγουρα ο καλύτερος τρόπος είναι να το κόψεις μια κι έξω. Καλό είναι επίσης να ακολουθήσεις μια δίαιτα πλούσια σε βιταμίνες με φρούτα και λαχανικά. Να αποφεύγεις τον καφέ, το αλκοόλ. Αυτό θα σε βοηθήσει.

Νομίζω ότι πρέπει να προσπαθήσω για τον εαυτό μου και για τους ανθρώπους που αγαπώ.

- Και κάτι ακόμη. Όταν κάποια στιγμή νιώσεις έντονη την επιθυμία να καπνίσεις πάλι, πάρε πολλές βαθιές αναπνοές, μετά πιες ένα ποτήρι νερό και…..σκέψου πάλι την απόφασή σου. Και αν αποτύχεις την πρώτη φορά, ξαναδοκίμασε! Λίγοι τα καταφέρνουν με την πρώτη. Καλή τύχη!

TEST DE FAGERSTROM

ΝΙΚΟΤΙΝΗ :Πώς θα δοκιμάσετε την εξάρτησή σας

Πάρτε μολύβια.

1. Πόσα τσιγάρα καπνίζετε την ημέρα;                

2. Ποιο είναι το ποσοστό νικοτίνης των τσιγάρων σας;

3. Καταπίνετε τον καπνό;

4. Προτιμάτε να καπνίζετε το πρωί από το να καπνίζετε το απόγευμα;

5. Πότε καπνίζετε το πρώτο σας τσιγάρο;

6. Ποιο τσιγάρο βρίσκετε πιο απαραίτητο;

7. Καπνίζετε ακόμη κι αν  μια αρρώστια (γρίπη ή κρυολόγημα…) σας υποχρεώνουν να μείνετε στο κρεβάτι;

8. Το βρίσκετε δύσκολο να μην καπνίζετε στους απαγορευμένους χώρους;(κινηματογράφος, τρένα, αεροπλάνα…..)

Ο αριθμός των πόντων που πήρατε σε κάθε απάντηση δείχνει το βαθμό εξάρτησης

Από 0 ως 4 πόντους: Είστε λίγο ή καθόλου εξαρτημένος από την νικοτίνη.

Από 5 ως 5 πόντους: Είστε εξαρτημένος.

Από 7 ως 8 πόντους:Είστε πολύ εξαρτημένος

Από 9 ως 11 πόντους: Είστε πάρα πολύ εξαρτημένος.

Προσπάθησε να απαντήσεις σε ερωτήσεις σαν αυτές: Είμαι σκλάβος του τσιγάρου μου; Πόσο μου στοιχίζουν τα τσιγάρα μου; Τα παιδιά μου κινδυνεύουν από το τσιγάρο μου; Η προσωπική μου υγεία βρίσκεται σε κίνδυνο; Είμαι πιο ωραίος όταν καπνίζω; Θα ήθελα να καπνίζουν τα παιδιά μου;

Για να πετύχεις πρέπει πριν απ’ όλα να το αποφασίσεις ΜΟΝΟΣ  ΣΟΥ Όταν πάρεις την απόφαση πρέπει: Να σταματήσεις ολοκληρωτικά Να διαλέξεις μόνος σου την κατάλληλη στιγμή. Το περιβάλλον σου να σε βοηθήσει. Να απασχοληθείς με ένα σπορ. Να αποφύγεις τους πειρασμούς. Να βρεις κάποια ανταμοιβή για τον εαυτό σου.

ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΤΩΡΑ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ

Οι κίνδυνοι του τσιγάρου για τους καπνιστές:

Χρόνιες βρογχίτιδες

Καρκίνος των πνευμόνων

Καρδιακά προβλήματα

Κόπωση

Ο καπνός είναι τοξικός και για τους καπνιστές και για τους μη καπνιστές και προκαλεί τα ίδια άσχημα συμπτώματα.

Η ζωή χωρίς τσιγάρο έχει περισσότερα πλεονεκτήματα από τις αμφίβολες απολαύσεις της εξάρτησης από τη νικοτίνη. Καλυτέρευση της υγείας και ελπίδα ζωής Καλύτερη φυσική κατάσταση Καλύτερες επιδόσεις Οικονομία Ελευθερία γιατί το κάπνισμα, ας μη γελιόμαστε, είναι μια εξάρτηση.

Κάποια κόλπα που βοηθούν

Πέταξε τα τσιγάρα, αναπτήρες, σταχτοδοχεία.

Ειδοποίησε τους φίλους σου και τους συνεργάτες σου (ώστε να μην μπορείς εύκολα να κάνεις πίσω).

Να πίνεις πολύ νερό.

Να αποφεύγεις τον καφέ, το τσάι, το αλκοόλ που ζητάν τσιγάρο.

Να τρως φρούτα και γαλακτοκομικά.

Να αρνηθείς, αν είναι δυνατόν, μια έξοδο με καπνιστές.

Κάπνισμα και παιδί

Το παιδί που γεννιέται από μητέρα καπνίστρια κινδυνεύει να έχει μικρότερο βάρος από το κανονικό, να γεννηθεί πρόωρα, να έχει διάφορες οργανικές ανωμαλίες.

Αξίζει να ρισκάρουμε τη ζωή των παιδιών μας;

Τα παιδιά των καπνιστών κινδυνεύουν από ωτίτιδες, αναπνευστικά προβλήματα ακόμη και από άσθμα πολύ συχνότερα από τα παιδιά των μη καπνιστών.

Τι λένε τα παιδιά; Δεν μας αρέσει να καπνίζουν οι γονείς μας. Μυρίζουν τα ρούχα μας, τα μαλλιά μας, τσούζουν τα μάτια μας. Δεν θέλουμε να πηγαίνουμε στις καφετέριες και να καπνίζουν όλοι. Μας πιάνει πονοκέφαλος, τσούζει ο λαιμός μας, μυρίζουμε ολόκληροι νικοτίνη. Δεν μπορούμε να αναπνεύσουμε. Θέλουμε σπίτια καθαρά από νικοτίνη. Θέλουμε χώρους διασκέδασης χωρίς καπνό, χωρίς προβλήματα υγείας.

Η εργασία «Το κάπνισμα και οι έφηβοι» πραγματοποιήθηκε από τους μαθητές του Γυμνασίου Χρυσού στα πλαίσια Προγράμματος Αγωγής Υγείας, υπό την καθοδήγηση της κ.Θεοχαρίδου Αντωνίας, καθηγήτριας, συντονίστριας του προγράμματος  και μεταφέρθηκε  στην ιστοσελίδα του Νέου Σουλίου από τους μαθητές του Γυμνασίου Νέου Σουλίου.